Als ik toen wist wat ik nu weet…
Ik was 32 toen mijn vader plotseling overleed. Niet echt een leeftijd waar je al vaker hebt nagedacht over de dood en over wat ik belangrijk zou vinden bij een afscheid.
Met het beperkte referentiekader wat ik had, was ik heel blij met de spreker die ons hielp. Het werd een mooi afscheid, met bloemen in zijn lievelingskleur (blauw), ruimte voor wat ik en andere familieleden wilden vertellen, ontroerende muziek en eigen rituelen bij het graf.
Het was liefdevol en troostend. Maar was het ook krachtig?
Met wat ik nu weet, realiseer ik mij dat ik een samenhang miste. De ceremonie bestond uit losse componenten, die ieder op zich mooi waren, maar die niet met elkaar verbonden werden. Nu ik zelf mensen mag begeleiden rondom afscheid, is de opbouw en samenhang van een afscheidsdienst iets waar ik zorgvuldige aandacht aan besteed.
Een afscheidsdienst waarin een persoonlijk symbool gebruikt wordt is zoveel krachtiger. Dat is de basis waarmee ik samenhang creëer. Afscheid nemen is iets dat eigenlijk niet in woorden te vatten is. Een symbool roept gevoelens, beelden, gedachten op, is zo herkenbaar en zo persoonlijk.
Als ik denk aan mijn vader, dan denk ik aan zijn zakmes. Dat heeft nog steeds een speciaal plekje in mijn huis. In het onderstaande filmpje vertel ik hier kort iets over.
Mijn vader gebruikte dat zakmes voor echt alles. Brood snijden, splinters verwijderen, zelfs vis schoonmaken. Altijd bij zich in zijn broekzak. Het lemmet werd regelmatig geslepen zodat het steeds dunner werd. Als kind had ik er veel ontzag voor, ik durfde het mes niet uit te klappen. Het zakmes symboliseert voor mij zijn vakmanschap en oog voor kwaliteit. Het herinnert mij eraan dat aandacht alles mooier maakt.
Het zakmes is mijn eigen symbool voor mijn vader geworden. Hoe krachtig was het geweest als dit de rode draad door de afscheidsdienst was geweest?
Dát is waarom ik als ritueelbegeleider graag een symbool gebruik in een afscheidsdienst. Niet zomaar een symbool, maar iets waar de naasten zelf mee komen, iets dat zo persoonlijk en herkenbaar is. Iets dat je blijft koesteren, ook jaren later.
Iris
PS: Wat vind jij belangrijk bij Afscheid en Loslaten? Lijkt het je fijn om hier eens vrijblijvend met mij over in gesprek te gaan?
Je bent van harte welkom om een afspraak te maken, klik op deze link.
Hallo Iris,
Door je woorden gebeurt er van alles in mij…
Die rode draad, dat verbindende symbool voelt als de deur openen naar een nieuwe manier om verbinding aan te gaan met waar je afscheid van neemt. Iets dat kan gaan groeien, terwijl je de verbinding op de oude manier langzaam los kunt laten.
Dank je wel voor deze mooie blog over de kracht van rituelen en je bijzondere vader.
Liefs, Jolanda
O wat mooi om te lezen wat het bij jou beweegt!
Dat is precies wat een ritueel doet, bekrachtigen en transformeren.
Dank voor je reactie.
Liefs,
Iris
Lieve Iris,
Prachtige blog en ja… ook ik ben geraakt omdat de uitvaart van mijn pleegvader zonder een liefdevolle rode draad plaats heeft gevonden… derhalve koester ik de foto waarop ik samen met hem dans… het kleine meisje met die grote man die haar beschermt… een symbool van liefde.
Dank!
Pia
En zo is de foto een eigen symbool geworden. Wat mooi Pia.
Mensen hebben symbolen nodig om zich uit te drukken, al helemaal bij een afscheidsdienst.
De rode draad vinden in het leven van een overledene is een opdracht voor elke ritueel begeleider of spreker bij uitvaarten, ook die van de Humanistische Uitvaartbegeleiding. Zelf werk ik via deze stichting en weet dat mijn collega’s ook op zoek gaan naar de rode levensdraad. Dan is het spijtig, dat mijn collega van destijds hem niet heeft gevonden of over het hoofd heeft gezien.
Ik ben nu bezig met de voorbereiding van een uitvaart. De rode draad is muziek: vijf muziekstukken en de accordeon zijn onderdeel van het in memoriam. En de muziekstukken, die de overledene zelf uitzocht, refereren weer aan zijn verloren liefde, de rode draad van de laatste vier jaren.
Lieve Iris, wat mooi dat je dit deelt.
In 2011 was de uitvaart van onze zoon, hij is 16 jaar geworden. (Was na een ongeluk thuis op 2 1/2 jarige leeftijd meervoudig complex gehandicapt geraakt) zijn uitvaart heb ik zelf helemaal voorbereid, hierin heb ik ook symbolen gebruikt die in zijn leventje een grote rol hebben gespeeld. Zijn sondevoeding, verbandmiddelen, rolstoel. Maar ook muziek, waarmee we bij hem door konden dringen. Wij eindigden de ceremonie met het plaatsen van een houten xylofoon op zijn kist, zijn muziektherapeute en ik improviseerden zoals wij dat jaren elke donderdag bij hem gedaan hebben.
Dit was zo bijzonder, een één zijn met mijn zoon Thierry. En eenieder die aanwezig was op zijn crematie (en dat waren er veel) waren hiervan diep onder de indruk.
Lieve Louise,
Wat onvoorstelbaar verdrietig om je zoon te verliezen.
Wat fijn dat je persoonlijke symbolen hebt kunnen gebruiken bij zijn afscheid , zo helend dat je er volgens mij nu nog steeds kracht uit put.
Een warme knuffel,
Iris