Deze inleidende column verscheen in de bijlage In Memoriam van De Limburger op 27 oktober 2022.

Lekker, die regen. Ik wandel op een herfstdag door het bos. De bladeren knisperen onder mijn schoenzolen. De geur van vochtige aarde vergroot mijn gevoel van innerlijke ruimte. Ik raap een beukennootje op, peuter de schil los en proef de amandelachtige smaak. Wonderlijk dat uit zo’n klein zaadje zo’n grote, eeuwenoude boom kan groeien. De herfstwandeling maakt mij weer even bewust van mijn eigen vergankelijkheid. Wat wil ik achterlaten als ik er niet meer ben? Kan ik op microschaal iets bijdragen aan een mooiere wereld? Het artikel over duurzaamheid in deze uitvaartspecial haakt daar op in.

Voor mijn ogen dwarrelt een blad naar beneden. Losgelaten. Ook als mens krijgen we daar mee te maken, als een dierbare persoon sterft. Rouw kan heftig zijn, je omverblazen als een herfststorm. In deze maakbare wereld die zich richt op alles wat leuk moet zijn, gaan we pijn het liefst uit de weg. We vergeten soms dat rouw niet alleen negatieve kanten heeft (verdoving, verdriet, angst, boosheid) maar ook positieve kanten kent (helen, grenzen stellen, getroost worden, verbinding ervaren). Ben ik bereid om die gehele cyclus van het leven te accepteren? Ook de gure regen van de herfst, de donkere dagen van de winter? Als ik dat omarm, dan leef ik mijn leven nog vollediger. De dood hoort erbij. Het artikel over Palliatieve zorg in Limburg laat zien hoe we beter samen leven met de dood.

Rouw is niet mooi. Maar afscheidsrituelen kunnen dat wel zijn. De juiste woorden, beelden, muziek en sfeer draagt bij aan een gevoel van troost. Schoonheid heeft een helende kracht. Denk niet alleen aan de uitvaart, maar ook aan kleinere momenten rondom de dood. Zoals de Bedside Singers, zij zingen voor mensen in hun laatste levensfase.

In gedachten verzonken loop ik verder. Pas vlak voordat we elkaar kruisen, zie ik de tegemoetkomende wandelaar. Nog net op tijd voor een vriendelijke groet met lach. Hoe vaak zijn we niet geneigd om zonder aandacht elkaar voorbij te lopen? Kleine dingen maken een groot verschil. Een onbekende groeten is je even verbinden met de wereld om je heen. Je weer even mens voelen. Iedere voorbijganger draagt zijn eigen verhaal mee, eigen ervaringen en levenslessen. Als ritueelbegeleider probeer ik daar een goed beeld van te schetsen in de afscheidsdienst. Juist in kleine details schuilt een wereld van betekenis. Door iets kleins uit te vergroten in een verhaal, komen de herinneringen tot leven.

Wat ik mij na deze herfstwandeling des te meer besef, is hoe waardevol die kleine dingen zijn. Ik wens u een mooie herfst en veel leesplezier in deze bijlage.

Iris van Noorden

Noorderzon ritueelbegeleiding

www.noorderzon-ritueelbegeleiding.nl